Onursuz sayılacak ya da gülünç olacak bir duruma düşme nedeniyle bundan üzüntü duymak utan, duyumsamaya utanmak denir.
Hepimizin hayatı boyunca utandığı anlar olmuştur. Kimi zaman kendi başımıza gelenlerden veya kendi yaptıklarımızdan kimi zaman da etrafımızda olanlardan ve şahit olduğumuz olaylardan utanmışızdır. Utanma duygusu kişiden kişiye farklılık gösterir. Bazı insanlar çok utangaçken bazıları ise hiçbir olay karşısında hiçbir şekilde utanmazlar. Bu utanma duygusunu yitirenlere halk arasında “Ar damarı çatlamış.” diye ifade kullanılır. Her şeyin fazlası zararlı olduğu gibi aşırı utangaçlık da insana zarar verir. İnsan eğer aşırı utangaç ise hayatta başarıya ulaşmakta zorluk çeker. toplum içinde yer bulamaz. İçine kapanır, sosyalleşemez.
Hislerin en yoğun olduğu dönem ergenlik dönemidir. Ergenlik dönemindeki bazı gençler utanma duygusunu da abartılı yaşayarak her şeyden utanırlar. Her şeyden derken neyi mi kastediyorum? Bu durumu sizlere biraz açayım.
Ergenlik döneminde gençlerin tamamı olmasa da bazıları evinden, arabasından ve hatta yaşadığı çevreden ve hatta annesinden, babasından, ailesinden bile utanç duyar. Bu durumda halk arasında “Kaplumbağa çıkmış; kabuğunu beğenmemiş.” denir. Bu hal içerisinde olan gençler sosyal çevrelerini; yaşadıkları çevreden, evlerinden, ailelerinden; ailelerini de sosyal çevrelerinden uzak tutmaya çalışırlar.
İşimizi, eşimizi, arkadaşımızı ve bunun gibi birçok şeyi tercih edebileceğimiz gibi ailemiz gibi bazı şeyleri tercih etme şansımız yoktur. Ailemizi bütünüyle kabullenmeli, o ailenin bir parçası, bir ferdi olduğumuzu unutmamalıyız. Anne ve babamızdan utanç duymamalı; bizlerin refahı, rahatı ve ihtiyaçlarımızı karşılamak için tüm güçleriyle çalıştıklarını unutmamalıyız. Hatta onların bizler için birçok fedakarlıkta bulunduklarını aklımızdan çıkarmamalıyız. Anne ve babamız çok zor işlerle meşgul olabilirler. Bu sebeple elleri nasır tutmuş olabilir. P ellerdeki nasırlar bizim için utanılacak bir şeyden çok gurur kaynağı olmalıdır.
Sizlere son olarak şunları söylemek isterim ki…
Anne, baba ve ailesinden sebepsiz yere utanıldığında insanlığımdan utanıyorum. Zulme ve haksızlığa sessiz kalındığında insanlıktan utanıyorum. Her ne olursa olsun utanılması gereken yerde utanılmadığında utanıyorum.
Ferhat R. KİBAROĞLU
Bir yanıt yazın