Aytar Dergi

     Bu çalışmanın temel amacı medyanın toplum üzerindeki olumlu veya olumsuz etkilerini incelemektir.

    Günümüzde daha da gelişmekte olan medya, teknolojinin de getirdiği imkanlar ve kolaylık beraberinde topumu etkisi altına almış ve çoğunlukla da medyanın gücü yönetmektedir. Bu çalışma nitel araştırma yöntemiyle hazırlanmıştır.

    KAVRAMSAL ÇERÇEVE 

   Medya

    Medya kavramı köken olarak ele alındığında Latinceden türediği görülmektedir. Latince; ortam, araç gibi anlamlara gelen medium sözcüğünün çoğulundan medya kavramı türetilmiştir. Kavram; her çeşit bilginin bireylere veya topluluklara aktarılması yoluyla gerçekleşen bilgilendirme, eğitme vb. temel sorumluluklara sahip olan görsel ve işitsel araçlar bütünü olarak tanımlanmaktadır (Zafer ve Vardarlıer, 2019). Bilgilerin toplanması ve aktarılmasında ki araç da denebilir. Bunlar yazı, görsel veya işitsel olarak herkesin kolayca ulaşabildiği aktarma aracıdır. Günümüzde iletişimde büyük rol oynamaktadır.

    Kamuoyu

    Halkı ilgilendiren belli bir mesele hakkında, belirli bir zamandaki “genel yargı” yahut ortak kanaattir. Ancak burada şu hususu unutmamak gerekir ki, belirli bir mesele hakkında herkesin aynı ortak görüşü benimsediği hiçbir zaman söylenemez. Tam tersine, söz konusu mesele ile ilgili olarak toplumda birbirine karşıt birçok görüş ortaya çıkacaktır. Buna cevap olarak çoğu zaman kamuoyu olarak kabul gören kanaatin, çoğunluk tarafından desteklenen görüşleri içerdiğini iddia etmek mümkün ise de, aynı şekilde bu kanaatlerin birkaç kişi tarafından kuvvetlice desteklenmesi de mümkündür (Temizel, 2008). Bir konu hakkında kişilerin medya aracılığıyla belli bir fikire ortak olmaları durumuna denir. Aynı anda birden fazla yargı- kanaat getirilebilir, kişiler aralarında savundukları kanaatleri tartışabilirler. Bu noktada medyanın gücü kamuoyuna hükmetmiş olmaktadır.

    ANALİZ

    Emine Bulut cinayeti örneği

    Emine Bulut cinayetinde en çok vurgulanan anne ve kızının çığlıkları olmuştur. Saldırı esnasında anne ve kızı arasındaki diyalogda kullanılan annenin “Ölmek istemiyorum” ile kızının “Anne lütfen ölme” şeklindeki sözleri kadına şiddetin sloganı olmuştur. Anne ve kızının bu çığlıkları gazeteler tarafından “Türkiye’deki kadın cinayetlerine” dikkat çekmek amacıyla kullanılmış ve bu çığlık, şiddete uğrayıp cinayete kurban giden bütün kadınlar adına vurgulanmıştır. Tüm gazeteler çoğunlukla olayın gelişimini, olay üzerine gelen tepkileri duyururken kimi gazeteler de birtakım eleştiriler geliştirmiştir. Bu eleştirilerin odağında hükümetin politikaları ile RTÜK yer almıştır.

    Televizyon ekranlarındaki programlarda şiddetle ilgili sahnelere göz yumması RTÜK’ün eleştirilmesini sağlamıştır. Ayrıca kadın cinayetlerine rağmen reyting için televizyon kanallarının şiddet sahnelerini sürdürmeleri eleştirilmiştir. Bazı gazetelerin eleştirdiği diğer bir durum ise, saldırı anında çevreden geçen kimi vatandaşların ambülans çağırmak yerine saldırıyı cep telefonlarıyla kaydetmeleri olmuştur.
Gazeteler bu durumu “vicdansızlık” olarak yorumlamıştır (Nisan ve TUNCEL, 2020). Emine Bulut cinayetinde gördüğümüz hem toplumsal hem de politik açıdan değerlendirmeler bulunmaktadır. Medya kuruluşlarından bazıları ülkedeki kadın cinayetleri konusunda eksikleri söylerken bir diğer yönden manevi açısını gözler önüne sermektedir. Gazetelerin “vicdansızlık” olgusunu kamuoyuna işlemektedir. Komuoyunda iki kanaat geliştirilmiştir. Birincisi videoyu çekenlerin ambulansı aramak yerine kayda almalarındaki vicdansızlık, diğeri ise
yapılan cinayeti halka göstermek olmuştur. Bu olguları ele aldığımızda medyanın engellenemeyen gücünü de görmek durumundayız.

     SONUÇ

   Günümüz imkanları ile birlikte gelen medyanın toplum üzerinde gözle görülür bir etkisi vardır. İnsanlar medya aracılığıyla içinde yaşadıkları toplumdan ve kültürden haberdar olur ve tanırlar. Yaşadıkları bu topluma yönelik ortak tutumlar üretir ve birlik olurlar. Ortak tutumları birbirlerine karşı olsa bile kendi aralarında tartışır ve çözümler üretirler. İçinde yaşadıkları toplumda örneğin bir cinayet işlendiğinde ve bunu görsellerle karşıya aktardıklarında sosyal medya üzerinden bir olup, birbirlerini destekleyerek halka ve hatta adalete sığınırlar. Emine Bulut cinayetinde ‘’ölmek istemiyorum’’ ve “anne lütfen ölme” çığlıkları medya aracılığıyla duyulmuş ve kulaklarımıza kazınmıştır. Olayın ardından halk medya aracılığıyla ayağa kalkmış ve o katilin bulunması için seferber olunmuştu. Sosyal medyada, bu cinayetin ardından birbirlerini hiç tanımayan kadınlar bir olup Emine Bulut’un sesi olmaya çalışmışlardır. Olayın ardından sosyal medya
haricinde ki kitle iletişim araçları (örneğin; televizyon, gazete ve dergi) ile medya aracılığıyla kamuoyuna ortam tutumlar aktarılmaya çalışılmıştır. Dolayısıyla medya, kamuoyu üzerinde kaçınılmaz bir araç olmuştur.

     KAYNAKÇA

•     Nisan, Fatma ve Işık Tuncel. (2020). Kadına Şiddetin Haberlerde
  Sunumu: Emine Bulut Örneği.   Uluslararası
  Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt:6(1). Ss:104-123.
•       Temizel, Handan. (2008). Kamuoyu Kuramları ve Kamuoyu Oluşumunda Kitle
  İletişim Araçları. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi. Cilt: 8(15).
  Ss: 123-146.
•       Zafer, Cem ve Pelin Vardarlıer. (2019). Medya ve Toplum. Selçuk
  Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. Cilt:22(2). Ss:
  355-361.

CEREN YİĞİT