KURDUN KÜLTÜRÜMÜZEKİ YERİ
Kurt, Atalarımızın inanışlarında çok önemli bir yere sahipti. Kimi boylar için tanrısal bir gücü varken kimileri için de yol gösterici hayvan olarak düşünülmüştür. Kurda olan ilgimizi arkeolojik kazılarda da rastlayabiliyoruz. Kırgızistan’ın Saymalı-Taş bölgesinde bulunan 6020 petroglifin 249’unda kurt resimleri yer almakta olduğu kaydedilmiştir.
Kurda aynı zamanda yazılı veya destan, masal, efsane, anlatı, türkü, ağıt, alkış, kargış, atasözleri ve deyimler gibi sözlü ögelerde de rastlayabiliyoruz. Birkaç atasözü örneği vermek gerekirse; Kurt Dumanlı Havayı Sever, Kurt Kocayınca Köpeğin Maskarası Olur, Kurt Köyünü (Tüyünü) Değiştirir, Huyunu Değiştirmez, Kurt Komşusunu Yemez gibi. Siz de kurt ile alakalı atasözü, deyim veya diğer türlerdeki ögelerden biliyorsanız bizlerle ve okuyucularımızla paylaşabilirsiniz.
Konuya dönecek olursak, kurdun gerek dayanıklı, cesur ve tabiatı gerekse zekasını da düşünürsek bizlerde neden bu konumda olduğunu anlayabiliriz. Ancak eskiden atalarımız kurt sözcüğü yerine börü – böri sözcüğünü kullanmaktaydı. Peki nasıl oldu da bu kadar farklı harflere dönüştü?
KURT ADI YERİNE KULLANILAN SÖZCÜKLER
Börü sözcüğü özel ad olarak kullanılmış olmakla birlikte (Alparslan’ın oğlu Börübars gibi) XI. yüzyıldan sonra Oğuzlar’ın kurt sözcüğünü tercih ettiklerini Kaşgarlı Mahmut’tan anlamaktayız. Tuba (Soyot) Türkleri de börü yerine uzun kuyruklu ya da gök gözlü derler. Yakutlar kuturuktah (kuyruklu) demektedir. Başkurtlar ise kuşkurt sözcüğünü kullanırlar.
Börü sözcüğünün kurt temel olmak üzere geri kalan Türk uluslarındaki kullanımların nedeni tabudan ibarettir. Bu yırtıcı ve Türk kültürünün ayrılmaz parçası olan yaratıktan çekindikleri için onun adını başka şekilde anma ihtiyacı duymaktadırlar. Kurt ismi de, korkulan ve tabu haline gelen börüye karşı daha cesaretli olmak için gıda ürünlerinde çeşitli sebeplerle oluşan minik kurdun adını vermişlerdir. Geri kalan tanımlamalardan da tabudan dolayı adını söyleyememe kaynaklı olduğu anlaşılmaktadır. İyi günler.
ÂRÂ
Bir yanıt yazın